Turbosprężarka wbrew obiegowej opinii jest bardzo trwałym urządzeniem. Pomimo pracy w niewiarygodnych temperaturach oraz prędkościach roboczych jest zdolna do długiego funkcjonowania. Podobnie jak sam silnik, turbosprężarka potrzebuje opieki i środków ostrożności podczas użytkowania, aby tą żywotność utrzymać jak najdłużej.

Jeśli nie będziemy przestrzegać podstawowych zachowań, takich jak:

• unikanie wchodzenia na wysokie obroty zaraz po odpaleniu silnika,
• pozostawienie przez chwilę włączonego silnika po jeździe, aby schłodzić turbosprężarkę,
• regularna i czasowa wymiana oleju,

które wynikają ze zrozumienia środowiska, w którym żyje i działa turbosprężarka, szybko zaczniemy zauważać niepokojące symptomy zwiastujące jej uszkodzenie.

Jednym z pierwszych objawów uszkodzenia turbosprężarki, które uda nam się zauważyć jest odczuwalny spadek mocy silnika. Można wyczuć, że auto nie przyspiesza tak szybko jak kiedyś (charakteryzuje się to tym, że turbo nie daje zastrzyku energii w przedziale około 1000-1500 obrotów na minutę) lub nie osiąga maksymalnej prędkości tak szybko jak powinno. Może to być spowodowane np. uszkodzeniem części wirujących turbosprężarki lub też nieszczelnościami pomiędzy turbosprężarką, a kolektorem dolotowym. Spadkowi mocy często towarzyszą, oprócz zapalenia się kontrolki „Check Engine”, niepokojące odgłosy i drgania dochodzące spod maski.

Wszystkie turbosprężarki generują pewien poziom hałasu („gwizdania”), którego większość ludzi nawet nie zauważa. Jednak, gdy ten dźwięk robi się coraz głośniejszy, bardziej zauważalny, lub zmienia się w dowolny sposób, może to być objawem wielu różnych problemów, takich jak:

• uszkodzenie koła kompresji przez obcy materiał,
• rozważenie się układu wirującego turbosprężarki,
• usterka intercoolera lub nieszczelności w układzie wydechowym lub ssącym,
• przepuszczanie spalin przez uszczelkę kolektora wydechowego turbosprężarki

Kolejnym łatwo zauważalnym uszkodzeniem turbosprężarki jest zwiększone zadymienie spalin, a po ich kolorze można wstępnie określić rodzaj usterki. Zarówno niebieski jak i czarny dym mogą wskazywać na nieprawidłową pracę lub awarię turbiny.

• Spaliny o czarnym zabarwieniu oznaczają zbyt bogatą mieszankę paliwową, co w przypadku uszkodzonej turbosprężarki może znaczyć, że na skutek jej awarii lub nieszczelności w układzie dolotowym podawana jest zbyt mała ilość powietrza do komory spalania, a paliwo nie ulega całkowitemu spaleniu. Innymi przyczynami powstawania czarnego dymu są też uszkodzone lub zużyte wtryskiwacze lub uszkodzenie układu recyrkulacji spalin (EGR).
• Spaliny o niebieskim zabarwieniu oznaczają, że olej silnikowy ulega spalaniu, co w przypadku uszkodzonej turbosprężarki znaczy, że doszło do rozszczelnienia układu wirującego od strony kompresji, a olej przedostał się przez intercooler do komory spalania. Inną przyczyną powstawania niebieskiego dymu może być przedostawanie się oleju przez zużyte lub uszkodzone uszczelki zaworów.

Inny objaw mogący wskazywać na uszkodzenie turbiny, to zauważalny zbyt wysoki ubytek oleju silnikowego. Najczęstsze symptomy awarii turbosprężarki związane ze znacznym ubytkiem oleju to: ślady oleju w przewodach układu dolotowego i/lub wydechowego świadczące o nadmiernym zużyciu pierścieni uszczelniających, co dodatkowo objawia się obfitym dymieniem z rury wydechowej. Olej przedostaje się przez uszkodzone uszczelnienia do układu dolotowego i/lub wydechowego. W skrajnym przypadku, gdy wyciek od strony kompresji jest bardzo duży i znaczna ilość oleju dostanie się przez intercooler do cylindrów może dojść do jego niekontrolowanego spalania i rozbiegania silnika.

Kiedy wiadomo, że turbosprężarki nie da się naprawić?

W dzisiejszych czasach przy stale rosnącej liczbie silników z turbodoładowaniem, rośnie również liczba części zamiennych do turbosprężarek oraz dostępność technologii koniecznej do ich naprawy. Choć wciąż producenci „oryginałów” zarzekają się, że turbosprężarek np. ze zmienną geometrią nie powinno się naprawiać tylko wymienić na nową jednostkę, ilość warsztatów oferujących taką usługę, wciąż rośnie. Jest to uwarunkowane między innymi znacznie łatwiejszą dostępnością części zamiennych (choć często są to części niewiadomego pochodzenia i niskiej jakości) jak i stopniowym pojawianiem się w warsztatach specjalistycznych maszyn do ustawiania mechanizmu zmiennej geometrii. Czyli sytuacja, w której turbosprężarki nie da się naprawić może właściwie wystąpić w przypadku, gdy brakuje części zamiennych do danej jednostki, co obecnie jest dość rzadkim zjawiskiem. W końcu klient nasz Pan i zawsze dostanie to co chce.

Po czym poznać niefachowo przeprowadzoną naprawę turbosprężarki?

Obecnie w Polsce jest ponad 500 warsztatów zajmujących się regeneracją turbosprężarek (nie licząc warsztatów samochodowych „naprawiających” je na własną rękę). Od wielkich miast, aż po niewielkie wsie można się natknąć na jeden z nich. Każdy z tych warsztatów ma dostęp do szerokiej gamy części zamiennych różnych producentów i może dowolnie wybierać, z których będzie korzystał podczas naprawy. Jeszcze parę lat temu nowo powstające warsztaty, aby się przebić na rynku zaczęły obniżać ceny na te same usługi, co spowodowało, że istniejące już warsztaty również zaczęły „schodzić” z cen. Odbiło się to oczywiście na jakości używanych części zamiennych jak i na ogóle świadczonych usług. Najlepszym tego przykładem może być sytuacja, gdy np. kontaktując się z warsztatem w sprawie regeneracji turbosprężarki od razu otrzymujemy zapewnienie, że części do naprawy pochodzą tylko i wyłącznie od producentów oryginałów, co w połączeniu z podejrzanie niską ceną usługi, delikatnie mówiąc – jest nadużyciem. Jednakże przesycenie rynku regeneracji w latach poprzednich doprowadziło w końcu do jego fragmentacji, między innymi z powodu większej świadomości finalnego klienta.

Często na pierwszy rzut oka nie jesteśmy w stanie ocenić jakie części zostały użyte do naprawy i czy sama naprawa została przeprowadzona zgodnie z wymogami jakościowymi. Dlatego też oddając turbosprężarkę do regeneracji należy zwrócić uwagę na to czy dany warsztat posiada odpowiednie maszyny takie jak doważarka wysokoobrotowa czy maszyna do ustawiania zmiennej geometrii. Potwierdzeniem tego powinny być dołączane przy odbiorze wydruki raportów z tych maszyn zawierające nasze dane oraz numer naszej turbosprężarki, gdyż jak wiadomo, dowody wzmacniają zaufanie. Należy również zauważyć, że sam koszt wysokiej jakości części często przekracza atrakcyjne ceny pełnej regeneracji turbosprężarki oferowane przez, niektóre warsztaty.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów firma Melett – producent części do naprawy turbosprężarek, uruchomiła w 2015 roku sieć Autoryzowanych Warsztatów Melett. Każdy z tych warsztatów posiada niezbędne oprzyrządowanie, a co najważniejsze, naprawa turbosprężarki przeprowadzana jest zgodnie z wymogami jakościowymi.