Niezależny rynek części samochodowych potrzebuje silnej reprezentacji zarówno na forum światowymi europejskim, jak i lokalnym. W Wielkiej Brytanii o interesy warsztatów, dystrybutorów i producentów części dba organizacja Independent Automotive Aftermarket Federation. Zadaliśmy kilka pytań jej prezesowi – Markowi Fieldowi.

Jak Brexit wpłynął na rynek motoryzacyjny w Wielkiej Brytanii? 

Mark Field: Z pewnością na wczesnych etapach wychodzenie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej powodowało zakłócenia – szczególnie w zakresie zrozumienia wymagań stawianych przed brytyjskimi firmami eksportującymi do krajów UE. Z biegiem czasu sytuacja uległa jednak polepszeniu, a obecność wielu brytyjskich firm na imprezach takich jak Automechanika Frankfurt ilustruje ciągłą zdolność do prowadzenia działalności w UE.

W jakim stopniu konsekwencje zarówno Covid-19, jak i wojny na Ukrainie zmieniają niezależny motoryzacyjny rynek wtórny w Wielkiej Brytanii?

Wielka Brytania była poddawana licznym blokadom, z których pierwsza była najpoważniejsza pod względem ograniczeń. Brytyjscy kierowcy zostali zwolnieni z konieczności zabrania pojazdu na coroczny test przydatności do ruchu drogowego (MON), co miało duży wpływ na warsztaty i cały łańcuch dostaw. W tym czasie IAAF była wśród organizacji, które bardzo skutecznie komunikowały się z rynkiem, ale także prowadziła kampanię na rzecz tego, aby brytyjski rynek motoryzacyjny pozostał otwarty. Aby mógł świadczyć podstawowe usługi naprawy i konserwacji pojazdów, zwłaszcza tych kluczowych dla funkcjonowania kraju i gospodarki. Cały sektor był w tym okresie niezwykle odporny i nauczył się nowych sposobów pracy oraz obsługi klientów.

Wyniszczająca wojna na Ukrainie ma również wpływ na rosnące koszty, z jakimi borykają się wszyscy przedsiębiorcy i konsumenci. Sektor ciężko pracował, aby wspierać organizacje charytatywne, takie jak Czerwony Krzyż, we wspieraniu wysiłków humanitarnych w zaatakowanym kraju.

Jakie są główne wyzwania stojące przed rynkiem części zamiennych? Czy IAAF stara się uczestniczyć w procesach legislacyjnych toczących się w Unii Europejskiej? 

IAAF jest aktywnym członkiem FIGIEFA i dzieli się swoimi doświadczeniami z różnorodną grupą członków z całej Europy. Ważne jest, abyśmy współpracowali z naszymi europejskimi partnerami, ponieważ prawodawstwo w UE będzie miało wpływ na rynek wtórny w Wielkiej Brytanii. Na przykład prace prowadzone przez rząd Wielkiej Brytanii nad modernizacją przepisów o wyłączeniach grupowych pojazdów silnikowych (MVBER) w dużym stopniu opierają się na działaniach Unii Europejskiej. Dlatego ważne jest, abyśmy rozumieli i wpływali na proces legislacyjny zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i UE. Kluczowym wyzwaniem jest to, że sektor ten podąża w kierunku bardziej opartym na danych, (cyber)bezpieczeństwie i autonomiczności, przy czym sami producenci pojazdów stają się już nie tyle sprzedawcami, co usługodawcami, będąc jednocześnie głównymi „administratorami systemu” i arbitrami „praw i ról” dla jakichkolwiek konkurencyjnych usługodawców. Stanowi to poważne wyzwanie dla samych podstaw efektywnej konkurencji w sektorze i związanej z tym konieczności aktualizacji wymogów prawnych.

Jednym z problemów warsztatów naprawczych na rynku wtórnym jest utrudniony dostęp do danych naprawczych RMI [Repair and Maintenance Information przyp. red.]. Czy IAAF odnotowuje przykłady problemów z dostępem do RMI na brytyjskim rynku motoryzacyjnym?

Niezależne warsztaty mogą teraz powiadamiać o wszelkich ograniczeniach w dostępie do RMI, nakładanych przez producentów pojazdów, za pomocą nowego formularza opracowanego przez brytyjską AFCAR, koalicję stowarzyszeń branżowych i organizacji handlowych. UK AFCAR walczy o zapewnienie przestrzegania praw niezależnego rynku części zamiennych w erze po Brexicie, w szczególności o umożliwienie wszystkim operatorom wielomarkowym dostępu do informacji technicznych, dostarczania części zamiennych (w tym części o jakości odpowiadającej oryginalnemu wyposażeniu OE) oraz wykonywania usług serwisowych, konserwacyjnych i naprawczych (SMR). Dzięki tym kwestiom właściciele pojazdów mają możliwość wyboru świadczenia usług naprawczych i konserwacyjnych w ramach otwartego, konkurencyjnego i przejrzystego rynku.

Potrzebne są nam dowody, aby wykazać niezgodne lub zbyt restrykcyjne praktyki producentów pojazdu w odniesieniu do wymogów przepisów wspierających rynek części zamiennych. Przykłady obejmują między innymi odmowę dostępu do informacji RMI lub danych/funkcji w pojeździe, nadmierne opłaty, nieprawidłowe informacje, konieczność udowodnienia kompetencji, konieczność udania się do głównego dealera w celu wykonania naprawy. Przykładem może być także sytuacja, w której warsztaty nie są w stanie wykorzystać części zamiennych ze względu na ograniczenia stworzone przez producenta pojazdu.

Czy aftermarket w Wielkiej Brytanii przygotowuje się do zmian, jakie niesie ze sobą elektromobilność?

Rynek części zamiennych w Wielkiej Brytanii zaczyna obejmować bardziej zróżnicowany park pojazdów przyszłości, na tle starzejącego się parku pojazdów z silnikami spalinowymi. Inwestycje we wszystkie obszary łańcucha dostaw będą kluczem do sukcesu rynku wtórnego w zakresie nowych rozwiązań dotyczących mobilności. IAAF, dzięki zdobytej wiedzy, będzie wspierać swoich członków podczas tej zmiany.