Katalizator samochodowy to podzespół układu wydechowego, którego zadaniem jest neutralizowanie szkodliwych składników spalin samochodowych. Katalizator zużywa się, a niektóre awarie mogą dramatycznie skrócić czas jego eksploatacji. Co robić, kiedy pojawią się objawy awarii? Kupić nowy katalizator od producenta auta czy też zdecydować się na zamiennik, czyli tak zwany katalizator uniwersalny?

We współczesnych autach stosuje się nie jeden, ale nawet kilka katalizatorów. W autach z silnikami benzynowymi stosowane są katalizatory trójfunkcyjne, które utleniają tlenek węgla, węglowodory i redukują tlenki azotu. W dieslach z kolei stosuje się katalizatory utleniające, które utleniają węglowodory i tlenki węgla. Do neutralizacji tlenków azotu niezbędny jest dodatkowy układ: SCR, wykorzystujący płyn AdBlue.

Ile czasu wytrzymuje katalizator samochodowy?

Żywotność oryginalnego katalizatora OEM (zastosowanego na pierwszy montaż) jest duża i może wynieść od 150 do 300 tys. km przebiegu. Długowieczność podzespołu jest zależna od wielu czynników. Na przykład od wykonania katalizatora. Podzespół ten może mieć we wnętrzu wkład ceramiczny z kordierytu (minerału z grupy krzemianów) albo metalowy, wykonany ze stalowej folii żaroodpornej.

Wkłady katalizatorów, wykonane z kordielitu, są kruche i odporne na pracę w temperaturze do 800 st. Celsjusza. Wkłady ze stalowej folii żaroodpornej są o wiele bardziej wytrzymałe – mogą pracować w temperaturze nawet do 1300 st. Celsjusza, są zatem bardziej odporne na przegrzanie.

Jednak katalizatory z wkładem z folii żaroodpornej są droższe od tych z wkładem ceramicznym.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, na trwałość katalizatora może wpłynąć kilka czynników. Silne schłodzenie nagrzanego katalizatora z wkładem ceramicznym (np. po wjechaniu w głęboką kałużę) albo uderzenie spodem auta np. o krawężnik, mogą doprowadzić do wykruszenia wkładu. Dla obu typów katalizatorów szkodliwe jest też przedostawanie się paliwa do wnętrza na skutek wypadania zapłonów.

Objawy awarii katalizatora

Grzechotanie spod auta, problemy z rozruchem, utrata mocy, zapalanie się kontrolki check engine – to najczęstsze objawy awarii katalizatora samochodowego. Dodatkowe źródło informacji to odczytanie kodu błędu PO420, zapisanego w pamięci sterownika.

Katalizator OEM – cena zwala z nóg

Ile kosztuje nowy katalizator taki, jak na pierwszy montaż? Podzespół może kosztować od 5000 do 15000 złotych. Przykładowo, oryginalny katalizator do silnika benzynowego 1,8 MPI montowanego w samochodach Opel i Alfa Romeo (model 159) kosztuje 7 500 zł.

Katalizatory najczęściej wymagają wymiany w samochodach, które mają ok. 10 – 12 lat. Czy kierowca może się zdecydować na montaż podzespołu, którego cena przekracza wartość połowy samochodu? A w przypadku starszych aut, np. 15 – letnich, cena oryginalnego katalizatora może wręcz przekroczyć wartość auta kompaktowego albo miejskiego.

Katalizatory uniwersalne – zamienniki

Można je znaleźć w wielu hurtowniach i sklepach motoryzacyjnych. Są produkowane przez niezależne firmy. Spełniają różne rodzaje norm – Euro2, Euro3, Euro 6, a ich ceny są zdecydowanie niższe od produktów oryginalnych.

Przykładowo zamiennik katalizatora, spełniający normę emisji spalin Euro 3, Euro 4 lub Euro 5, można kupić w cenie od 300 do 900 złotych;

Na polskim rynku dostępne są katalizatory firm AS, EEC, Bosal, JMJ, MaxGear, HSJ, BM Catalysts, NTY, Ribuco, AWG i innych. Wybór jest bardzo szeroki.

Oferowane są katalizatory uniwersalne do wielu modeli aut (które mechanik albo kierowca musi dopasować do swojego auta po normie emisji spalin, kształcie itd.) albo dedykowane do konkretnego modelu samochodu. W przypadku tych ostatnich kształt obudowy jest identyczny z katalizatorem oryginalnym.

Czy warto stosować katalizatory uniwersalne? Rozmowa z ekspertem.

Udało nam się przeprowadzić krótki wywiad z dyrektorem zarządzającym polskiej firmy JMJ, która jest jednym z producentów katalizatorów uniwersalnych.

Czy zamiennik katalizatora ma takie same możliwości usuwania zanieczyszczeń jak katalizator oryginalny?

Andrzej Puchalski, CEO w firmie JMJ Spółka z o.o.: Tak, katalizatory produkowane na rynek wtórny, posiadają takie same możliwości konwersji zanieczyszczeń, jak katalizatory produkowane do nowych samochodów.

Jaka jest przewidywana trwałość zamiennika katalizatora?

Przeważnie katalizatory są projektowane tak, żeby spełniały dane normy przez minimum 80 000 km lub 150 000 km. Jest to zależne od normy emisji spalin.

Jaka jest różnica cenowa pomiędzy katalizatorem oryginalnym a zamiennikiem?

Przeważnie zamienniki katalizatorów są tańsze od katalizatorów oryginalnych.