Praktycznie każdy kierowca wymieniał w swoim samochodzie żarówkę halogenową lub przynajmniej widział ją z bliska – są powszechnie dostępne choćby na stacjach benzynowych. Ale ile osób zastanawiało się jak działa i z czego składa się ten świecący element? Philips proponuje krótki quiz oraz omawia poszczególne odpowiedzi.

1. Czym różnią się popularne typy żarówek H1, H4, H7?
A) Mocą? B) Budową? C) Barwą?
Prawidłowa jest odpowiedź B – budową

Żarówki H4 są wyposażone w dwa żarniki. Pierwszy obsługuje światła mijania, a drugi światła drogowe. Są stosowane głównie do starszych typów samochodów.
Żarówki H1 i H7 są wyposażone w jeden żarnik. Z tego powodu mogą obsługiwać tylko jeden rodzaj świateł. Do jednego reflektora montuje się zwykle dwie żarówki H1 i H7 (lub inną ich kombinację) – jedną do świateł mijania a drugą do świateł drogowych.

2. Ile powinna wytrzymać nowa żarówka?
A) Rok? B) Dwa? C) Ok. 300-500 godzin?
Prawidłowa jest odpowiedź C – ok. 300-500 godzin

Wiek żarówki ma oczywiście znaczenie, ale znacznie ważniejsza jest liczba przepracowanych, czy jak kto woli, „wyświeconych” godzin. Wytrzymałość żarówek zależy nie tylko od jakości ich wykonania (czyli od producenta), ale także od warunków eksploatacji. Można jednak przyjąć, że typowa żarówka halogenowa pracująca w typowych warunkach powinna wytrzymać ok. 300-500 godzin. Zagłębiając się nieco bardziej w ten temat można przyjąć, że starsze żarówki H4 są nieco bardziej wytrzymałe od nowszych H7. Żaden producent nie udziela gwarancji na konkretną liczbę godzin. Przyjęło się jedynie, że określa dwa parametry. Pierwszy parametr to B3 (liczba godzin, po której przepala się 3% żarówek z partii testowej). Drugi parametr to Tc (liczba godzin po której przepala się 63,2% żarówek z partii testowej).
Wspomniane warunki eksploatacji to obecność wstrząsów, wilgotność, kiepskie odprowadzenie ciepła, brud dostający się do reflektora. Niezwykle ważna jest także wartość napięcia zasilającego. Żarówki halogenowe świecą dłużej przy niższym napięciu. Natomiast nawet niewielki jego wzrost
(o kilka %) może skrócić ich żywotność o połowę!

3. Jaka jest typowa moc żarówki halogenowej?
A) 25W, B) 55-60W, C) 1000W
Prawidłowa jest odpowiedź B – 55-60W

Żarówki halogenowe mają moc 55-60W. Warto jednak wiedzieć, że w związku z transformacją energetyczną coraz częściej używa się także skali w lumenach. W motoryzacji ten temat jeszcze raczkuje, ponieważ wiele krajów, w tym Polska nie dopuściła jeszcze do użytku zamienników tradycyjnych żarówek samochodowych (np. retrofitów LED). W gospodarstwach domowych już dawno posługujemy się lumenami (choć na opakowaniach producenci podają „ekwiwalent w Watach”). I tak – domowa żarówka o mocy 100 W emituje światło o mocy 1521 Lumenów.

4. Jakim napięciem jest zasilana żarówka w zwykłym aucie osobowym?
A) 14-13V, B) 12V, C) 3V
Prawidłowa jest odpowiedź A – 14-13V

Powszechnie mówimy o tym, że popularne modele samochodów są wyposażone w 12-voltową instalację. Jednak faktycznie napięcie jest nieco wyższe. Instalacje pracują na poziomie 13-14V i takie też napięcie jest podawane na kostki żarówek podczas pracy silnika. Z technicznego punktu widzenia mamy nawet pewną sprzeczność interesów. Idealne napięcie dla żarówek halogenowych to 13V. Akumulator jest ładowany optymalnie przy napięciu 13,5-14,2 V.

5. Z czego jest wykonana świecąca skrętka?
A) Ze stali B) Z karbidu? C) Z wolframu?
Prawidłowa jest odpowiedź C – z wolframu

Za emisję światła w żarówce odpowiada żarnik. To cienki wolframowy drucik, który w wyniku przepływu prądu rozgrzewa się (czyli żarzy) i świeci. Duża grupa tańszych metali dość szybko uległaby stopieniu w takich warunkach. Wolfram ma jednak wysoką temperaturę topnienia i dzięki temu sprawdza się tutaj najlepiej (oczywiście w korelacji jego właściwości i kosztów produkcji).

6. Co znajduje się w bańce żarówki H4 lub H7?
A) powietrze B) halogeny C) propan-butan
Prawidłowa jest odpowiedź B – halogeny

Bańka żarówki wypełniona jest halogenami, czyli takimi pierwiastkami jak m.in. fluor, chlor, brom czy jod. Gazy te korzystanie współpracują z wolframem ze skrętki. Wolfram w trakcie świecenia tworzy z halogenem nietrwały związek chemiczny, z którego następnie ponownie wytrąca się wolfram i ponownie trafia na żarnik. Możemy zatem mówić o unikalnych właściwościach samoregenerujących wolframowej skrętki świecącej w środowisku halogenów. Halogen zapobiega także pyleniu wolframu i dzięki temu wnętrze żarówki nie ciemnieje.

7. Z czego jest wykonana bańka żarówki?
A) Z tworzywa po recyklingu? B) Z bakelitu? C) Ze szkła utwardzanego lub kwarcowego?
Prawidłowa jest odpowiedź C – ze szkła utwardzonego lub kwarcowego

Im wyższa jakość bańki, z której jest wykonana żarówka tym lepiej. Standardem jest szkło utwardzane, gdyż musi ono wytrzymać ciśnienie panujące wewnątrz bańki. Zwykle wynosi ono od 5 do 7 barów. Takie ciśnienie jest niezbędne do tego, aby spowolnić uwalnianie się wolframu ze świecącej skrętki. Markowi producenci, np. Philips posuwają się jeszcze dalej i stosują bańki ze szkła kwarcowego, które wytrzymuje prawie dwukrotnie wyższe ciśnienie. Dzięki temu skrętka wolframowa pracuje dłużej, a sama żarówka jest bardziej odporna na warunki zewnętrzne (np. zanieczyszczenia dostające się do wnętrza reflektora. Niektóre modele żarówek, np. wybrane linie Philips mają bańki pokryte filtrem UV, który ogranicza matowienie reflektorów.

8. Jeśli w aucie często przepalają się żarówki, to czy zastosowanie najdroższych żarówek oferujących znacznie lepsze parametry świetlne rozwiąże także ten problem?
A) Tak  B) Nie  C) To bez znaczenia
Prawidłowa odpowiedź B – nie rozwiąże problemu.

Żarówki oferujące więcej światła pracują na granicy technicznych możliwości i sprawdzają się wyłącznie w sprawnych samochodach wyposażonych w instalację generującą optymalne napięcie. W przypadku tych żarówek płaci się za możliwie jak najlepsze oświetlenie drogi. Problem przepalających się żarówek może rozwiązać zastosowanie żarówek wzmocnionych, np. Philips LongLife EcoVision, które są przystępne cenowo a jednocześnie należą do najwytrzymalszych żarówek dostępnych na rynku.

9. Jak uzyskuje się wzrost wydajności żarówek oferujących więcej światła?
A) Mają większą moc   B) Mają dwa żarniki  C) Mają inną konstrukcję żarnika
Prawidłowa odpowiedź C – mają inną konstrukcję żarnika.

Parametry oświetlenia poprawia się bez zwiększania mocy żarówek, która jest przecież ograniczona przepisami. W przypadku żarówek Philips poprawa oświetlenia osiągana jest m.in. poprzez zastosowanie inaczej zbudowanego żarnika, który przy tym samym zasilaniu żarzy się mocniej niż ten w standardowej żarówce. Poprawę wydajności zapewnia w ich przypadku także inna kompozycja gazów w bańce, co chroni żarnik przed wypaleniem.

10. Po co są niebieskie paski na wybranych modelach żarówek Philips?
A) Żeby je można było łatwo chwycić do montażu
B) Paski są odpowiedzialne za charakterystyczne, niebieskawe światło
C) To filtry światła
Prawidłowa odpowiedź C – to filtry światła.

Charakterystyczne niebieskie paski na bańce żarówki to filtry światła. Redukują oślepianie innych kierowców oraz ewentualny nadmiar lumenów.