W gąszczu terminologii motoryzacyjnej, zwłaszcza w kontekście części zamiennych, łatwo o pomyłkę. „Oryginał”, „część oryginalna”, „zamiennik”, „część porównywalnej jakości” – te określenia bywają używane zamiennie, wprowadzając w błąd zarówno właścicieli pojazdów, jak i samych mechaników. Tymczasem, w świetle unijnego prawa i dbałości o utrzymanie gwarancji, precyzyjne rozróżnienie między nimi jest kluczowe.

Oryginał z logiem producenta samochodu vs. oryginał z logiem producenta części

Zacznijmy od kwestii, która najczęściej budzi kontrowersje i nieporozumienia – różnicy między „oryginałem” a „oryginalną częścią”. Według europejskich przepisów (a konkretnie zgodnie z rozporządzeniem MV BER, o którym pisaliśmy w poprzednim artykule), definicje te są jasne, choć czasem zaskakujące.

Części oryginalne (potocznie „oryginały”): to części zamienne, które są takie same jak komponenty używane do montażu nowego pojazdu. Charakteryzują się tym, że są oznaczone logo producenta samochodu, np. BMW, Ford, Volkswagen. Sprzedawane głównie w autoryzowanych serwisach (ASO) i przez autoryzowaną sieć dystrybucji producenta pojazdu. Często postrzegane są jako i „najlepsze” rozwiązanie.

Oryginalne części zamienne: tu właśnie pojawia się ta niezwykle ważna różnica. Te części również są takie same jak te, które trafiają na pierwszy montaż do fabryki samochodów. Różnica polega na tym, że są one oznaczone logo faktycznego producenta danej części, a nie producenta samochodu. Na przykład, firma X produkuje alternatory dla wielu marek samochodów. Alternator kupiony w opakowaniu X, z jego logo, jest w praktyce tym samym alternatorem, który został zamontowany w fabryce, ale nie ma na nim loga na przykład producenta samochodu.

Jaka jest więc różnica w praktyce? W rzeczywistości, często nie ma żadnej różnicy w jakości, procesie produkcji, czy nawet linii produkcyjnej. Zarówno „oryginał” z logiem samochodu, jak i „oryginalna część” z logiem producenta części, pochodzą z tej samej fabryki, są wykonane z tych samych materiałów, na tych samych maszynach, a ich parametry techniczne są identyczne.

Dla warsztatu niezależnego, korzystanie z „oryginalnych części zamiennych” (tych z logo producenta części) to doskonała alternatywa. Zapewniają one identyczną jakość i bezproblemowe utrzymanie gwarancji, a jednocześnie są często bardziej dostępne i korzystniejsze cenowo.

Części porównywalnej jakości

Kolejną ważną kategorią są części porównywalnej jakości. Jak sama nazwa wskazuje, są to części zamienne, które nie pochodzą od producenta pojazdu ani od jego oryginalnego dostawcy (OES), ale ich jakość jest równoważna z częściami na pierwszy montaż.

Oficjalna definicja, choć brzmi mało precyzyjnie, w praktyce oznacza, że: Część porównywalnej jakości to część, która posiada certyfikaty lub inne dowody potwierdzające jej jakość zgodną z oryginalną częścią zamienną, bądź przewyższającą ją, jeśli chodzi o bezpieczeństwo, trwałość i funkcjonalność.

W praktyce, określenie „porównywalnej jakości” bywa niestety dość elastyczne w interpretacji, co może stanowić wyzwanie. Niezależnie od tego, warsztaty mogą również stosować części z tej kategorii. Są to zazwyczaj produkty renomowanych firm z rynku aftermarket, które inwestują w badania i rozwój, aby sprostać wymaganiom współczesnych samochodów. Ich użycie, jeśli tylko spełniają odpowiednie normy i posiadają certyfikaty, nie może skutkować utratą gwarancji producenta pojazdu.

Czym jest „zamiennik”?

Na drugim końcu spektrum jakościowego często znajdują się tak zwane „zamienniki”. To niefortunna nazwa powszechnie stosowana dla wszystkich części bez logo producenta samochodu, a zgodnie z unijnymi definicjami są to części, które w przeciwieństwie do oryginalnych czy tych porównywalnej jakości, mogą być produktami, które nie spełniają kryteriów jakościowych.

Co to oznacza w praktyce? Niekiedy producenci takich części nie dbają o atesty i certyfikaty, co może oznaczać (ale wcale nie musi), że część jest nieco gorszej jakości. Z racji tej niepewności nawet niektóre firmy ubezpieczeniowe poszukujące tańszych alternatyw w przypadku napraw powypadkowych, bardzo często nie sugerują montażu „zamienników”, obawiając się o bezpieczeństwo i trwałość naprawy. Wybierają raczej części oryginalne lub części porównywalnej jakości.

Niestety słowo „zamiennik” w powszechnym języku często budzi mieszane skojarzenia, które nie zawsze są zgodne z rzeczywistością prawną i jakościową.

• Pozytywne skojarzenie (zielone) to „Zastępuje oryginał”, co odnosi się do funkcji części.
• Negatywne skojarzenia (czerwone) to „Gorszy”, „Podróbka”, „Tańszy”. Te skojarzenia często wynikają z doświadczeń z niskiej jakości produktami i niedostatecznej wiedzy o klasyfikacji części.
• Neutralne lub niejednoznaczne skojarzenia (pomarańczowe) to „Podobny”.

Te powszechne skojarzenia podkreślają potrzebę edukacji w zakresie klasyfikacji części, aby zarówno warsztaty, jak i klienci mogli podejmować świadome decyzje.

Cztery grupy produktów

Podsumowując:

1. Oryginały (OE – Original Equipment): takie same części co na pierwszy montaż, z logo producenta samochodu. Dystrybucja przez ASO.
2. Oryginalne części zamienne: te same części co na pierwszy montaż, ale z logo producenta części. Dostępne na rynku niezależnym.
3. Części porównywalnej jakości: produkty spełniające, a czasami nawet przewyższające standardy jakości oryginalnych części. Dostępne na rynku niezależnym.
4. Zamienniki: części często bez odpowiednich certyfikatów, których montaż wiąże się z ryzykiem utraty gwarancji, przez domniemaną niższą trwałość związaną z brakiem atestów.

Dla warsztatu niezależnego, kluczem do sukcesu jest świadome wybieranie między tymi  grupami. Znajomość tych różnic pozwala na oferowanie klientom optymalnych rozwiązań – zarówno pod kątem jakości, trwałości, utrzymania gwarancji, jak i ceny.

Zobacz pozostałe materiały związane z MV BER/GVO:

1. Po co komu MV BER / GVO?
2. MV BER / GVO w pigułce
3. Czy warsztaty korzystają z MV BER / GVO? Analiza danych.