W ostatnich latach liczba pojazdów wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów dynamicznie rośnie. Popularnym tematem staje się zatem właściwa eksploatacja i serwis tych mechanizmów. Jednym z najczęściej zadawanych pytań przez kierowców jest: czy należy wymieniać olej przekładniowy w automatycznych skrzyniach biegów? Każdy doświadczony mechanik zna odpowiedź, jednak udzielenie szczegółowych wskazówek bywa niełatwe.

Rola oleju przekładniowego we współczesnych „automatach”

Olej przekładniowy odpowiada za smarowanie ruchomych elementów skrzyni biegów, odprowadzanie ciepła oraz zapewnienie odpowiedniego działania hydraulicznego układu sterowania. Z czasem, na skutek wysokich temperatur, obciążeń i tarcia, właściwości oleju mogą się pogarszać, co wpływa negatywnie na sprawność skrzyni biegów.

Niestety w czasie wzrostu zainteresowania automatycznymi skrzyniami biegów, wielu producentów samochodów deklarowało, że „automaty” montowane w ich pojazdach są “bezobsługowe” i nie wymagają wymiany oleju w trakcie całego okresu eksploatacji. Praktyka ta miała zapewne na celu przekonanie klientów do zakupu auta, jednak od początku stała w sprzeczności z zaleceniami… producentów skrzyń biegów. Także doświadczenie warsztatów oraz opinie ekspertów wskazują, że w rzeczywistości regularna wymiana oleju może znacząco przedłużyć żywotność skrzyni biegów i zapobiec kosztownym awariom.

Kiedy wymieniać olej w popularnych skrzyniach biegów?

Decyzja o wymianie oleju przekładniowego w automatycznej skrzyni biegów powinna być podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem zaleceń jej producenta oraz specyfiki użytkowania pojazdu. Producenci skrzyń biegów podają zazwyczaj szacunkowe interwały wymiany oleju, które warto interpretować jako maksymalne. Jeżeli na przykład dany producent radzi, by wymieniać olej co 80 tys. km, możemy założyć, że warto zrobić to właśnie przy takim interwale pod warunkiem, że auto jest użytkowane w tzw. „standardowych” warunkach. Jeżeli jednak pojazd pracuje w trudnych warunkach – np. porusza się niemal wyłącznie po mieście, jest wykorzystywany do ciągnięcia przyczepy lub jego kierowca preferuje dynamiczny styl jazdy, interwał wymiany warto skrócić, nawet o kilkadziesiąt tysięcy kilometrów.

– Niestety nadal niektórzy producenci samochodów nie zalecają wymiany oleju przekładniowego w skrzyniach biegów, co de facto wprowadza użytkowników pojazdów w błąd. Producenci skrzyń biegów zawsze określają zalecane interwały wymiany – w przypadku niektórych skrzyń jest to 60 tys. km, w przypadku innych od 60 do 80 tys. Moje doświadczenie wskazuje, że bezpiecznym interwałem dla każdej automatycznej skrzyni jest ok. 50 tys. km – mówi Łukasz Krupa, właściciel serwisu Krupatronic, specjalizującego się w naprawach i konserwacji skrzyń biegów. – Na takim dystansie olej jest w stanie zachować swoje parametry i poprawnie chronić elementy skrzyni. Oczywiście bardzo ważną kwestią jest także dobór właściwego środka smarnego – o odpowiedniej specyfikacji i jakości. – dodaje Łukasz Krupa.

W których automatach trzeba wymieniać olej?

Chaos informacyjny w zakresie wymiany oleju w skrzyniach biegów, wprowadzony przez producentów samochodów potęguje duża różnorodność rynku. W popularnych współcześnie samochodach możemy spotkać kilka typów przekładni – tak zwane „klasyczne” automaty ze sprzęgłem hydrokinetycznym, bezstopniowe przekładnie CVT czy też skrzynie dwusprzęgłowe, od strony technicznej bliższe przekładniom manualnym. Czy we wszystkich tych typach skrzyń biegów trzeba regularnie wymieniać olej? Nasz ekspert nie ma wątpliwości.

– Jeżeli zależy nam na długim i bezawaryjnym korzystaniu ze skrzyni biegów, musimy regularnie wymieniać w niej olej przekładniowy. Należy to robić w każdym automacie, ale i w skrzyniach manualnych. Oczywiście na rynku znajdziemy trwalsze i mniej trwałe skrzynie, także takie, które borykają się z wadami fabrycznymi czy też tzw. celowym „postarzaniem produktu” – są to jednak kwestie, na które nie mamy wpływu, a tym, co możemy zrobić, by przedłużyć życie przekładni jest właśnie regularna wymiana oleju. – mówi Łukasz Krupa z serwisu Krupatronic.

Rynkowi eksperci nie mają wątpliwości – wymiana oleju to obowiązkowa procedura serwisowa w przypadku skrzyń biegów. Ważnym wyborem kierowcy czy też mechanika jest jednak również metoda przeprowadzania wymiany. Coraz większą popularność w ostatnich latach zdobywa dynamiczna metoda wymiany oleju. Polega ona na wtłaczaniu oleju do skrzyni pod ciśnieniem i tym samym dynamicznym zastępowaniu przepracowanego oleju świeżym. Dzięki tej metodzie można wymienić do 100% oleju za jednym razem. Dynamiczna wymiana jest polecana, jednak zdaniem naszego eksperta nie warto stosować jej w każdej automatycznej skrzyni biegów.

– Statyczna wymiana oleju w skrzyni biegów polega na jego grawitacyjnym spłynięciu z mechanizmu. Ta metoda nie pozwala często na pozbycie się całego przepracowanego oleju. Pozostaje on w sprzęgle i koszu przekładni. Metodą dynamiczną jesteśmy w stanie wypłukać ten zalegający olej i zastąpić go w stu procentach, przy okazji czyszcząc podzespoły. Istnieją jednak skrzynie, w przypadku których stosowanie dynamicznej metody nie jest uzasadnione. Mam tu na myśli automaty, w których jesteśmy w stanie zlać niemal cały olej, stosując metodę statyczną.  –zauważa Łukasz Krupa.

Jaki olej przekładniowy wybrać?

Przed podjęciem decyzji o wymianie oleju przekładniowego w skrzyni biegów, należy zapoznać się ze specyfikacją środka smarnego, zalecaną przez producenta przekładni. Co ważne, nie ma jednak konieczności stosowania oleju tej samej marki, co ten zalany fabrycznie. Na rynku wtórnym bez trudu znajdziemy wysokiej jakości oleje przekładniowe, dostępne we właściwych specyfikacjach. Przykładem jest oferta marki Fanfaro.

Znajdziemy w niej oleje, gwarantujące bezbłędne działanie automatycznej skrzyni biegów i jej minimalne zużycie, przy zachowaniu zalecanych interwałów wymiany. Oleje Fanfaro zostały opracowane na podstawie wymagań stawianych przez producentów skrzyń biegów. Wyróżniają się dzięki najwyższej jakości syntetycznej bazie olejowej o niskiej lepkości i wielofunkcyjnym pakietom dodatków uszlachetniających. Dzięki temu oleje Fanfaro są w stanie zapewnić bardzo dobre właściwości smarne w szerokim zakresie temperatur – od ekstremalnie niskich (-45 st. C) po bardzo wysokie.

Zaawansowana technologicznie kombinacja dodatków zapewnia dobre właściwości przeciw tarciowe sprzęgieł zębatych i wymagane właściwości cierne elementów ruchomych, wpływając w ten sposób na  oszczędność paliwa, ciągłą i płynną zmianę biegów oraz wydłużoną żywotność wszystkich elementów przekładni. Dzięki stabilności termiczno-oksydacyjnej i chemicznej, oleje Fanfaro zapewniają także odporność na degradację oleju, a tym samym na tworzenie się szlamu, sadzy i innych zanieczyszczeń.

Wybierz właściwy olej i wymieniaj regularnie!

Właściwy dobór oleju oraz regularne interwały wymiany to bezwzględnie najlepsza recepta na długowieczność skrzyni biegów. Warto pamiętać także o innych – poza trwałością – aspektach eksploatacji, takich jak oszczędność paliwa czy cicha praca przekładni, wpływająca bezpośrednio na komfort jazdy.

Więcej informacji na temat olejów przekładniowych marki Fanfaro można znaleźć na stronie: https://fanfaro.pl/