Każdy element układu hamulcowego ma kluczowy wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Przykładem mogą być sztywne przewody hamulcowe. Są narażone na ataki korozji i na uszkodzenia mechaniczne. Mechanicy często stają przed wyborem, jakie przewody hamulcowe zastosować podczas naprawy – miedziane czy stalowe? Czy faktycznie, prawo zabrania stosowania przewodów hamulcowych miedzianych? Poprosiliśmy o pomoc eksperta.
Przewody hamulcowe – funkcja w pojeździe
Sztywne przewody hamulcowe tłoczą płyn hamulcowy, pod dużym ciśnieniem. Ciśnienie to zależne jest od kilku czynników. Jednym z nich jest siła, z jaką kierowca naciska na pedał hamulca. Inne czynniki to działanie sterowników aktywnych systemów bezpieczeństwa, ABS, ASR, ESP albo systemów przeciwzderzeniowych, działających bez ingerencji kierowcy (np. Front Assist).
O jakich wartościach ciśnienia mówimy?
- W przypadku standardowego hamowania od 50 do 70 bar.
- W przypadku gwałtownego hamowania do 180 bar.
- W przypadku działania systemów ABS, ASR i ESP – do 150 bar.
To dlatego przewody hamulcowe muszą być wytrzymałe. Zresztą, nie tylko one. Niezwykle ważne są również połączenia przewodów hamulcowych. Niewłaściwie zamontowana (zarobiona) końcówka może, w chwili hamowania, spowodować wyrwanie przewodu na skutek wysokiego ciśnienia płynu hamulcowego. Do czego może to doprowadzić? Nietrudno się domyślić.
Dlaczego sztywne przewody hamulcowe ulegają awariom?
Sztywne przewody hamulcowe mogą ulegać awariom z kilku powodów. Najczęstszym powodem uszkodzeń jest korozja zewnętrzna. Teoretycznie, stalowe przewody hamulcowe, stosowane na pierwszy montaż, są powleczone warstwą antykorozyjną. Ale jak doskonale wiadomo, żadne zabezpieczenie antykorozyjne nie jest wieczne.
Standardowy przewód hamulcowy, stosowany na pierwszy montaż wykonany jest z podwójnej, walcowanej rurki stalowej, z zewnętrzną powłoką antykorozyjną.
Przewody hamulcowe mogą też korodować na skutek korozji wewnętrznej. Skąd ona się bierze? Płyn hamulcowy po pewnym czasie zaczyna tracić swoje właściwości. Jako, że jest higroskopijny, wewnątrz przewodów może pojawić się wilgoć. Dlatego też, aby się jej pozbyć z układu, zalecana jest wymiana płynu hamulcowego co 2 lata lub po przebiegu 40 000 – 50 000 km.
Przewody hamulcowe mogą też zostać uszkodzone mechanicznie. Podczas wypadku, albo w trakcie eksploatacji samochodu, gdy dojdzie do uderzenia podwoziem o coś twardego.
Uszkodzenia przewodów hamulcowych mogą też następować poprzez przeciążenia i zużycie eksploatacyjne. Wystarczy wspomnieć o samych skokach ciśnień.
Wymiana przewodów hamulcowych może być dość skomplikowana. Wszystko przez to, że czasami trzeba zdemontować wiele elementów, znajdujących się pod autem.
Kto produkuje przewody hamulcowe w Polsce?
Mechanicy mają do wyboru szereg produktów, z wielu firm.
W Polsce przewody hamulcowe sztywne produkowane są przez firmy takie jak WP czy Spyra. Są też i mniejsze manufaktury. Przewody hamulcowe są produkowane też przez światowe marki, jak TRW czy ATE. Można też znaleźć produkty firm z Dalekiego Wschodu, najczęściej bezmarkowe. Te są jednak najczęściej sprzedawane jedynie na portalach aukcyjnych.
Czy miedziane przewody hamulcowe są legalne? – rozmawiamy z ekspertem
Jest wiele palących pytań, dotyczących przewodów hamulcowych. Mechanicy z pewnością chcieliby poznać na nie odpowiedzi. Dlatego postanowiliśmy porozmawiać z Rafałem Lanczykiem, kierownikiem działu handlowego firmy Przedsiębiorstwo WP.
Na początek najważniejsza kwestia. Czy mechanicy mogą stosować miedziane przewody hamulcowe? Czy jest to zgodne z prawem? Niekiedy w sieci można znaleźć interpretacje przepisów, z których wynika, że stosowanie przewodów miedzianych jest niezgodne z prawem. Czy to prawda?
Rafał Lanczyk: Nie. W Polsce, w układzie hamulcowym można stosować miedziane przewody hamulcowe. Muszą one tylko spełniać określone normy. Są dokumenty, które regulują właściwości, jakimi muszą charakteryzować się przewody hamulcowe. To między innymi norma PN-EN 12449, określająca właściwości mechaniczne, wytrzymałość na rozciąganie i granice plastyczności rur przeznaczonych do produkcji przewodów. Norma PN-ISO 4038 reguluje kwestie spęczeń i ustala specyfikacje elementów łączących przewody hamulcowe. I na koniec najważniejsza rzecz. Polska norma branżowa BN-90 3617-09 mówi o tym, że w roli zamiennika stali niskowęglowej można stosować miedź albo miedzionikiel o określonych parametrach.
Należy jednak zauważyć że, w niektórych państwach (np. Niemcy, Austria), w części landów, na stacjach diagnostycznych występuje interpretacja przepisów o nie stosowaniu przewodów miedzianych jako zamiennika. Dlatego też zwracam uwagę na ten fakt warsztatom naprawiającym auta z tych rejonów – wyjaśnia Rafał Lanczyk.
Skoro mechanik może stosować miedziane przewody hamulcowe, to na co powinien zwrócić uwagę przy ich zakupie?
Podkreślmy jeszcze raz – mechanik może stosować miedziane przewody hamulcowe, jeśli spełniają one normy. Wybór jednak zawsze należy do niego lub klienta – czy wybrać przewód miedziany czy stalowy. Na rynku można znaleźć przewody miedziane, które nie spełniają norm. Na co trzeba zwrócić uwagę przy zakupie miedzianych przewodów hamulcowych? Na średnicę zewnętrzną przewodu hamulcowego. Powinna wynosić 4,75 milimetrów. Ścianka przewodu miedzianego ma bezpośredni wpływ na jego trwałość i wytrzymałość. Powinna ona mieć grubość nie mniejszą, niż 0,90 mm. Producent przewodów hamulcowych powinien mieć odpowiednie certyfikaty, potwierdzające wysoką jakość produktów. Na przewodach powinny znajdować się odpowiednie oznaczenia, na przykład nadruki, które w przypadku reklamacji pomogą w identyfikacji partii towaru oraz producenta.
Co jeszcze przemawia za tym, żeby stosować miedziane przewody hamulcowe w warsztatach samochodowych?
Na pewno trzy argumenty. Pierwszy, to niższa cena, niż stalowych, dostępnych w ASO. Dzięki temu można zaoferować klientowi usługę w niższej cenie. Drugi argument to łatwość montażu. Miedziane przewody hamulcowe montuje się łatwiej od stalowych. Dlaczego? Bo miedź jest bardziej plastyczna niż stal. Dzięki temu przewody można wielokrotnie kształtować, aby je odpowiednio dopasować do kształtu konkretnego podwozia samochodu. Trzeci argument, to wysoka odporność miedzi na warunki atmosferyczne. Miedziane przewody hamulcowe są bardziej odporne niż stalowe.
Dlaczego? Już tłumaczę cały proces. Przewody hamulcowe są poprowadzone pod samochodem, przez to są narażone na działanie wilgoci a zimą także soli drogowej. Jednak miedziane przewody hamulcowe radzą sobie lepiej, niż stalowe. Co jest tego powodem? Na skutek korozji, zewnętrzna warstwa przewodów miedzianych utlenia się. Powstaje nalot, który chroni przewody miedziane przed dalszym rozwojem korozji.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłącznie prywatną opinią ich autorów. Jeśli uważasz, że któryś z kometarzy jest obraźliwy, zgłoś to pod adres redakcja@motofocus.pl.
Przemek, 2 lutego 2022, 19:26 5 -2
Moto Focus powinien oznaczać sponsorowane artykuły.
Ani słowa o korozji na granicy metal szlachetny i nie szlachetny.
Mamy 2022 mechanicy mogą się już zaopatrzyć w giętarki i maszynki do obróbki przewodów stalowych. Z resztą sponsor - WP ma je w ofercie.
Odpowiedz
Redakcja, 3 lutego 2022, 8:22 2 -1
Szanowny Przemku,
artykuł nie jest sponsorowany. Zapytaliśmy przedstawicieli firmy WP o temat, na którym się znają. Jeżeli chciałbyś uzyskać więcej informacji na niewyjaśnione Twoim zdaniem kwestie, możesz zadać w komentarzach pytania - przekażemy je do firmy WP.
Odpowiedz
Stefan Myszkowski, 12 lutego 2022, 15:31 1 0
Może i nie jest sponsorowany, ale jeśli taki ma być, to należy zapytać się o zdanie przedstawicieli kilku firm, a autor artykułu powinien szerzej rozpoznać temat.
W zeszłym roku miałem kontakt z firmą WP i wcele nie reprezenują oni poglądu, że tylko przewody miedziane. Była jedna czy dwie bardzo dobre wymiany opinii.
Jakby autor podrążył temat, to by się dowiedział, że WP ma atest na przewody z miedzi wydany przez niemicki TUV, ale nie w Niemczech. Oficjalnie w Niemczech nie są dopuszczone przewody w czystej miedzi, mimo, że niektóre serwisy je montrują. Od chyba zeszłego roku dopuszczone są w Niemczech przewody ze stopu miedzi, niklu i żelaza, ale jak narazie oficjalny atest ma chyba tylko jeden producent. Z podanymi w artykule danymi dotyczącymi ciśnienia też bym dyskutował, bo nie jest tak, że w układach hamulcowych z systemem ABS ciśnienie płynu hamulcowego jest niższe od ciśnienia w układach hamulcowych bez tego systemu. Tam jest inna istotna różnica : pulsacje ciśnienia i duże szybkości przyrostów ciśnień, większe w układach hamulcowych z systemem ABS, niż w układach hamulcowych bez tego systemu, jeśl samochód jest wyposażony w tzw. asystenta hamowania.
Pod wzgłędem własności materiałowych robiłem analizę parametrów materiałowych miedzi i stopu stali używanej na przewody hamulcowe i nie są one wcale porówywalne. Jeśli chodzi ciśnienie rozrywające, przewód to miedziany spełnia wymagania, ale w przypadku np. prób zmęczeniowych, mogło by być różnie. Ponieważ planowałem wyjazdn na dłuższy czas do Niemiec, kupiłem w WP cały komplet przewodów stalowych i wymieniłem te odcinki, które budziły wątpliwości. Ponieważ pozostałem w kraju, w tym roku wymienię wszystkie do końca. Inną sprawą jest fakt, że serwisy bronią się jak mogą przed przewodami stalowymi. Dla mnie zrobił to zaprzyjaźniony serwis i nie widział w tym problemu.
Odpowiedz
szc., 3 lutego 2022, 19:13 3 0
no i gdzie odpowiedź które lepiej stosować bo nie znalazłem jej w tekscie.
wiem które mają jakie właściwości ale które lepiej to już nie
Odpowiedz
Molibden, 10 lipca 2023, 8:02 0 0
Każdy sprzedawca miedzianych rurek podpiera się normą na wytrzymałość i rozciąganie nie wspominając, że najsłabszym ogniwem w całym łańcuchu i tak są przewody elastyczne. Nie wspomina również bardziej istotnej kwestii czyli przekroju wewnętrznego. Przewód stalowy - grubość ścianki 0,7 mm, przewód miedziany - grubość ścianki 0,9 mm. Średnica zewnętrzna taka sama. Czy producent auta przewidział możliwość instalacji przewodów hamulcowych o mniejszym przekroju ? Czy może to mieć wpływ na działanie systemów układu hamulcowego ?
Odpowiedz