Zawieszenie pneumatyczne jest bardzo komfortowe, ale jego naprawy są drogie. Jednym z najczęściej psujących się podzespołów są miechy powietrzne. Na szczęście nie trzeba zawsze kupować nowych, drogich miechów. Na rynku działają warsztaty, które zajmują się ich naprawą. Jak ona przebiega? Czy każdy miech z zawieszenia pneumatycznego da się naprawić? Zapytamy o to specjalistę z dużym doświadczeniem.  

Zawieszenie pneumatyczne jest bez wątpienia najbardziej komfortowym rodzajem zawieszenia samochodowego, jaki jest dostępny na rynku. Pneumatyka zapewnia nie tylko komfort jazdy. Dzięki niej możliwe jest też dostosowanie auta do różnych warunków na drodze. Można regulować wysokość prześwitu, a także siłę tłumienia, jeśli zawieszenie współpracuje z amortyzatorami adaptacyjnymi.

Jak zbudowane jest zawieszenie pneumatyczne?

Sekretem niezwykłego komfortu, jaki zapewnia zawieszenie pneumatyczne, są nasze tytułowe miechy powietrzne. Zastępują one standardowe sprężyny metalowe, stosowane w we wszystkich rodzajach zawieszeń samochodowych.

Zawieszenie pneumatyczne składa się z:

• Czterech miechów powietrznych, nazywanych też poduszkami powietrznymi albo komorami pneumatycznymi. Ich zadaniem jest amortyzacja i neutralizacja drgań a także zapewnienie odpowiedniego prześwitu. Miechy wypełnia się powietrzem albo azotem;
• Kompresora (sprężarki), którego zadaniem jest regulacja ciśnienia w układzie zawieszenia pneumatycznego. Regulacja ta wpływa na wysokość prześwitu. Kompresor może być napędzany przez własny silnik elektryczny albo przez silnik spalinowy auta. Kompresor może mieć zamontowany filtr osuszacz, który chroni go przed wilgocią (podobnie jak w układzie klimatyzacji samochodowej);
• Zasobnika powietrza lub azotu, który zapewnia odpowiednie ciśnienie w układzie bez konieczności częstego uruchamiania kompresora. Zasobnik stanowi zapas powietrza, ponadto odbiera też nadmiar powietrza, kiedy ciśnienie w miechach jest zmniejszane w celu obniżenia prześwitu;
• W niektórych przypadkach w zawieszeniu pneumatycznym stosuje się też amortyzatory adaptacyjne, ze zmienną siłą skoku, którą może regulować kierowca. Wówczas kierowca może wybierać spośród kilku trybów jazdy. Np. trybu autostradowego, w którym prześwit jest niski, a amortyzowanie twarde albo trybu komfortowego, gdy prześwit jest wysoki, a amortyzowanie miękkie;
• Elektrozawory – ich zadaniem jest regulacja przepływu powietrza/azotu pomiędzy czterema miechami, zasobnikiem powietrza i kompresorem. Są one zabudowane w bloku zaworowym. W bloku tym znajdują się też zawory upustowe, których zadaniem jest zmniejszanie ciśnienia powietrza, jeśli jest go nadmiar w układzie;
• Czujniki: poziomu zawieszenia, ciśnienia w układzie, prędkości i obciążenia;
• Przewody ciśnieniowe, łączące miechy z blokiem zaworowym i kompresorem;
• Sterownik zawieszenia pneumatycznego, połączony z elektrozaworami, czujnikami, kompresorem oraz przyciskami sterującymi na desce rozdzielczej.

Zmiana prześwitu może być całkiem spora. Np. Range Rover z zawieszeniem pneumatycznym pozwala na zmiany prześwitu od 16 do 48 mm. W Jaguarze I-Pace i Audi A8 zawieszenie pneumatyczne jest połączone z adaptacyjnymi amortyzatorami. W niektórych autach jazda z prędkością autostradową powoduje automatyczne obniżenie zawieszenia, standardowo o kilkanaście milimetrów.

Zawieszenie pneumatyczne jest montowane w samochodach klas wyższych, w limuzynach (Mercedes S-Class, Audi A8) i SUV (Range Rover, Volvo EX90), w samochodach spalinowych i elektrycznych (Tesla, Nio ES8). Co ciekawe, można je znaleźć też w potężnych pickupach (amerykańskich Ford F-150 i RAM 1500).

Jak zbudowany jest miech zawieszenia pneumatycznego?

Obudowa miecha pneumatycznego, nazywana też płaszczem miecha, wykonana jest z kilku warstw wzmocnionej gumy (na bazie kauczuku naturalnego i syntetycznego), która jest wzmocniona splotami włókien nylonowych lub poliestrowych. Można zaryzykować stwierdzenie, że budowa płaszcza miecha jest podobna do budowy opony. Standardowo stosuje się od 2 do 4 warstw gumy i włókien.

Miech współpracuje z tłokiem, który jest połączony z wahaczem zawieszenia. W trakcie jazdy tłok zamontowany do wahacza powoduje ściskanie lub rozprężanie miecha. Tłok może być też zintegrowany z amortyzatorem. Jest on wykonany ze stali nierdzewnej albo stopu aluminium. Miech zawieszenia ma również dwie płyty montażowe, produkowane ze stali, stopów aluminium a także (rzadko) z tworzyw sztucznych.

Górna płyta montażowa jest mocowana do płyty podłogowej auta. Dolna płyta montażowa zamontowana jest do wspomnianego wcześniej tłoka. Do miecha powietrznego doprowadzony jest też przewód pneumatyczny, który jest podłączony do górnej części miecha powietrznego, za pomocą specjalnej, szczelnej złączki. Standardowo miechy zawieszenia są dostosowane do pracy z ciśnieniem od 5 do 20 barów.

Jaka jest żywotność miecha zawieszenia? Kiedy można spodziewać się awarii?

Żywotność miecha zawieszenia pneumatycznego zależy od wielu czynników, jednak standardowo na bazie dostępnych danych można określić, że markowy miech powietrzny może wytrzymać od 6 do 10 lat eksploatacji. Z innych wyliczeń wynika, że trwałość miechów (markowych) zawiera się w przedziale od 100 do 200 tysięcy kilometrów przebiegu.

Czas porozmawiać ze specjalistą, który na co dzień zajmuje się naprawami miechów powietrznych. Naprawami, bo czasami możliwa jest naprawa miecha, nie trzeba stosować nowego. To dobra wiadomość dla tych kierowców, którzy kupili auto z zawieszeniem pneumatycznym.

Jakie są typowe przyczyny uszkodzeń miechów powietrznych?

– Przyczyny uszkodzeń miechów są różne – wyjaśnia Kamil Oberc, właściciel firmy Limak z Brzegu Dolnego, specjalizującej się między innymi w naprawach zawieszeń pneumatycznych Airmatic – Zacznijmy od uszkodzeń mechanicznych. Są rzadko spotykane, ale zdarzają się. Na przykład wpadnięcie w dużą dziurę w jezdni przy dużej prędkości, najechanie na krawężnik podczas dynamicznej jazdy, wjechanie w studzienkę, w której brakuje pokrywy. Zazwyczaj dochodzi wtedy też do uszkodzenia amortyzatora hydraulicznego, który czasami znajduje się wewnątrz lub na zewnątrz jako osobna część.

– Druga grupa uszkodzeń, które występują częściej, to uszkodzenia spowodowane starzeniem się membrany gumowej miecha – wyjaśnia Kamil Oberc – Guma z upływem lat ulega degradacji, osłabia się jej wytrzymałość. Ma to różne skutki. W jednych modelach aut zaczyna się delikatne przepuszczanie powietrza, które sprawia, że auto przysiada po paru godzinach. W innych samochodach membrana ulega rozerwaniu, gdy jest na skraju wytrzymałości.

– Trzecia grupa to uszkodzenia spowodowane rozpuszczeniem membrany gumowej przez olej wyciekający z amortyzatora hydraulicznego, jeśli znajduje się wewnątrz miecha – wyjaśnia właściciel firmy Limak – To bardzo często spotykane zjawisko przy nowszych pojazdach.

Na awarię miecha mogą też wpłynąć dwa czynniki na raz. Na przykład równoczesne starzenie się membrany i jej rozpuszczanie od oleju, jeśli amortyzator znajduje się wewnątrz.

Ma Pan ogromne doświadczenie w naprawie miechów. Zatem może Pan określić, jaka jest Pańskim zdaniem trwałość miechów?

– Na trwałość miechów ma wpływ wiele czynników: warunki eksploatacji, producent, lata w jakich części były produkowane – wyjaśnia Kamil Oberc – Obserwujemy w branży zjawisko stosowania przez producentów części coraz to słabszych membran na przestrzeni lat. Przykładowo, weźmy pod uwagę auta jednego producenta, trzy generacje aut. W przypadku najstarszej generacji, miechy były naprawiane po raz pierwszy po 15 latach eksploatacji auta. W przypadku środkowej generacji po 10 latach. W przypadku najnowszej generacji trzeba je naprawiać już po 5 latach.

Ważne pytanie dla wielu Czytelników, którzy nie chcą kupować nowych miechów pneumatycznych. Jak przeprowadzacie Państwo naprawę miecha powietrznego w swoim warsztacie?

– Naprawa, a dokładnie regeneracja miecha polega na wymianie zużywających się elementów na nowe. W zależności od modelu wymieniany takie elementy jak membrana miecha, mocowania, uszczelniacze.

Czy są miechy, których nie da się naprawić?

– Niestety. Najczęściej te po wypadkach samochodowych.