Nowe unijne rozporządzenie PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) weszło w życie 11 lutego 2025 roku i ma na celu kompleksowe uregulowanie zasad projektowania, recyklingu i ponownego użycia opakowań w całej Unii Europejskiej. Regulacje te dotykają wielu sektorów przemysłu, w tym także branży motoryzacyjnej, producentów i dystrybutorów części samochodowych, którzy w znacznym stopniu wykorzystują różnego rodzaju opakowania.

Pozorne 100% zgodności z PPWR?

Warto zaznaczyć, że choć PPWR już obowiązuje, większość kluczowych przepisów i wymogów zacznie obejmować wyroby producentów dopiero w 2030 roku. Co więcej, wiele szczegółów technicznych, takich jak definicje opakowań nadających się do recyklingu czy metody liczenia zawartości recyklatów, wciąż nie zostało opracowanych przez Komisję Europejską. Oznacza to, że przepisy wykonawcze dotyczące recyklingu opakowań, stosowania recyklatów oraz ponownego użycia niektórych opakowań przemysłowych i handlowych, stanowiące większą część całej regulacji, wejdą w życie najwcześniej w 2030 roku. Przykładowo, definicje recyklingu dla 22 kategorii opakowań mają zostać opracowane przez Komisję Europejską dopiero do 1 stycznia 2028 roku. Dopiero po ich opublikowaniu, firmy będą mogły realnie ocenić swoje opakowania pod kątem zgodności z PPWR.

– Bez przepisów wykonawczych nie da się obecnie formalnie wykazać zgodności opakowania z PPWR. Dlatego slogany typu ‘w 100% zgodne z PPWR’ są obecnie nie tylko nieweryfikowalne, ale też potencjalnie dezinformujące – wyjaśnia Robert Szyman, Dyrektor Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych.

Folie opakowaniowe

W ostatnim czasie pojawiły się również nieprawdziwe informacje o planowanym całkowitym zakazie używania folii opakowaniowych z tworzyw sztucznych od 2030 roku. European Plastics Converters wyjaśnia jednak, że nowe przepisy przewidują zakaz stosowania jedynie jednorazowych plastikowych opakowań zbiorczych w punktach sprzedaży, służących promocyjnemu grupowaniu produktów. Przepisy te nie dotyczą opakowań niezbędnych w logistyce i transporcie, takich jak folie stretch i termokurczliwe, używane do zabezpieczania ładunków, czy folii grupujących produkty podczas transportu i ekspozycji. Komisja Europejska planuje wydać szczegółowe wytyczne w tej sprawie do 2027 roku, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.

Wyzwania dla branży motoryzacyjnej

PPWR stanowi istotny krok w kierunku bardziej zrównoważonego gospodarowania opakowaniami w całej Unii Europejskiej. Dla branży motoryzacyjnej, a w szczególności producentów i dystrybutorów części samochodowych, oznacza to konieczność głębokiej analizy i dostosowania obecnych procesów.

Przede wszystkim, podmioty te będą musiały zweryfikować swoje łańcuchy dostaw pod kątem stosowanych materiałów opakowaniowych. Zwiększy się presja na wykorzystanie opakowań z recyklatów oraz tych, które są łatwe do recyklingu, co może wymagać zmian u dotychczasowych dostawców opakowań lub inwestycji w nowe technologie pakowania. Producenci części, od drobnych komponentów elektronicznych po większe elementy karoserii, używają zróżnicowanych opakowań – od kartonów i folii ochronnych po specjalistyczne tacki z tworzyw sztucznych. Każdy z tych rodzajów opakowań będzie musiał spełniać nowe kryteria.

Kolejnym wyzwaniem jest kwestia logistyki. Chociaż rozporządzenie nie nakazuje rezygnować z opakowań niezbędnych w łańcuchu dostaw, takich jak folie stretch czy termokurczliwe używane do zabezpieczania ładunków na paletach, to wymusza optymalizację i minimalizację zbędnych opakowań. Firmy motoryzacyjne będą musiały dokładnie przeanalizować procesy pakowania i transportu, aby zredukować ilość odpadów opakowaniowych generowanych na każdym etapie – od dostawy komponentów, przez produkcję, magazynowanie, aż po dystrybucję.

Jest także szansa na zwiększenie zainteresowania systemami opakowań zwrotnych (tzw. „reusable packaging”) dla niektórych części przemysłowych i handlowych, choć przepisy wykonawcze w tym zakresie są dopiero w trakcie opracowań. Może to wymagać zmian w systemach zarządzania magazynami i flotą transportową, aby sprostać logistyce zwrotów.

Jakie szanse może stwarzać PPWR?

Wyzwań jest sporo, ale na swój sposób PPWR może stwarzać również szanse. Firmy, które proaktywnie wdrożą zasady zrównoważonego pakowania, mogą zyskać przewagę konkurencyjną i poprawić swój wizerunek w oczach niektórych konsumentów, szczególnie tych coraz częściej zwracających uwagę także na ekologiczny aspekt produktów. Innowacje w zakresie materiałów opakowaniowych i procesów recyklingu mogą również otworzyć nowe rynki i możliwości biznesowe.

– Branża przetwórstwa tworzyw sztucznych z uwagą śledzi postęp prac nad przepisami wykonawczymi i apeluje o rozwagę w formułowaniu obietnic bez pokrycia w aktualnych regulacjach prawnych. Rzetelna informacja i unikanie dezinformacji to nasza wspólna odpowiedzialność – dodaje Robert Szyman, Dyrektor Polskiego Związku
Przetwórców Tworzyw Sztucznych.