Niejasne przepisy prawne oraz brak jednoznacznego statusu prawnego dla części używanych utrudniają działalność firm regenerujących, dystrybutorów oraz warsztatów motoryzacyjnych. Jednak pojawia się szansa na zmiany – nowe regulacje dotyczące między innymi pojazdów wycofanych z eksploatacji (ELVR) mogą w końcu uporządkować ten rynek i otworzyć nowe możliwości.

Co obecnie blokuje rozwój segmentu regeneracji części?

Niestety, mimo prób podejmowanych przez różne organizacje branżowe w Polsce, firmy zajmujące się regeneracją cały czas napotykają poważne problemy, a są to:

• niejasne przepisy – wiele części nadal traktowanych jest jako odpady, mimo że mogą zostać przywrócone do pełnej sprawności,
• dwuznaczna postawa polskich władz – brak jednoznacznego wsparcia dla firm zajmujących się regeneracją hamuje rozwój branży i powstrzymuje inwestycje w nowoczesne technologie,
• problemy z logistyką i dostępnością rdzeni – bez odpowiedniego systemu zbiórki i transportu części regenerowanych, wiele wartościowych podzespołów trafia na złom zamiast ponownie trafić na rynek,
• brak jednolitych standardów – brak klarownych regulacji powoduje, że procedury związane z regeneracją mogą różnić się w zależności od kraju, co utrudnia handel i dystrybucję,
• konkurencja tanich nowych części – rynek zalewany jest nowymi, tanimi częściami z Azji, które często wypierają regenerowane produkty,
• słabo rozwinięty system zbiórki rdzeni w Polsce – w przeciwieństwie do Niemiec, gdzie istnieje sprawnie działający system pozyskiwania części do regeneracji zarówno ze stacji demontażu pojazdów, jak i warsztatów, w Polsce ten model nadal nie funkcjonuje na taką skalę.

ELVR – szansa na przełom?

Mimo dobrych chęci nie udało się w Polsce uzdrowić tej destrukcyjnej dla firm sytuacji. Przynajmniej do dziś nie dotarła do nas informacja, że polskie władze zmieniły stanowisko w kwestii opisywanej w styczniu tego roku, a dotyczącej klasyfikacji rdzeni jako odpady. Zatem pozostaje wierzyć, że wspólnymi siłami międzynarodowych organizacji uda się osiągnąć konieczny cel.

Dlatego cieszy to, że Parlament Europejski pracuje nad rozporządzeniem ELVR, do którego wprowadzono ponad 200 poprawek . Może to wreszcie zmieni status prawny części przeznaczonych do regeneracji. Kluczowe zapisy tego dokumentu z punktu widzenia firm, których dotyczy temat regeneracji części obejmują:

• jasne określenie statusu rdzeni części – oznacza to, że części nie będą traktowane jako odpady, lecz jako surowce do dalszego użytku,
• promowanie naprawialności pojazdów – nowe regulacje mogą wspierać regenerację i ograniczać niepotrzebną utylizację sprawnych elementów,
• wsparcie dla firm zajmujących się regeneracją – harmonizacja przepisów w całej Unii Europejskiej pozwoli na uproszczenie procedur i ułatwienie obrotu częściami regenerowanymi.

Kto zabiega o zmiany w rozporządzeniu ELVR?

W walce o zmiany w przepisach kluczową rolę odgrywają międzynarodowe organizacje branżowe. Opinie w tej sprawie złożyło ponad 77 organizacji, w tym m.in.: ACEA, ADPA, AVERE, CLEPA, FIA, FIGIEFA. O powadze problemu świadczy też fakt, że na liście zgłaszających uwagi znaleźli się bezpośrednio globalni producenci części tacy jak Bosch, Continental, Denso, ZF. Zapewne celem wielu organizacji i firm jest wsparcie rozwoju branży regeneracji oraz ochrona rynku europejskiego przed dominacją tanich zamienników z Azji.

– Obecnie rynek regeneracji tylko w Polsce wart jest miliardy złotych, a po zmianie regulacji prawnych na bardziej przyjazne temu środowisku może stanowić jeszcze bardziej istotny sektor gospodarki. Choć to nie tylko biznes, ale również element strategii ekologicznej, który przyczynia się do zmniejszenia liczby odpadów i lepszego wykorzystania zasobów – uwypukla Alfred Franke Prezes Grupy MotoFocus.

Obecny etap procesu legislacyjnego

Rozporządzenie ELVR podlega szerokim konsultacjom w Parlamencie Europejskim. Dyskusje obejmują między innymi kwestie związane z klasyfikacją rdzeni części, możliwością ich transportu oraz uproszczeniem procedur związanych z ponownym wprowadzeniem ich na rynek. Prace legislacyjne mają na celu także eliminację biurokratycznych przeszkód, które do tej pory utrudniały firmom regenerującym części prowadzenie działalności.

Ważnym aspektem rozporządzenia jest także rosnąca rola recyklingu materiałów wykorzystywanych w regeneracji, co wpisuje się w szersze unijne strategie dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym. Dzięki nowym regulacjom zwiększy się nacisk na odzyskiwanie i ponowne wykorzystanie surowców takich jak stal, aluminium czy tworzywa sztuczne.

Regeneracja – biznes dla warsztatów i stacji demontażu pojazdów

Warsztaty motoryzacyjne oraz stacje demontażu pojazdów odgrywają kluczową rolę w procesie regeneracji części. To właśnie one są głównymi źródłami pozyskiwania rdzeni – elementów nadających się do ponownego wykorzystania po odpowiedniej obróbce. Choć trzeba tu zaznaczyć, że jakość i stan rdzeni pochodzących z krajów zachodnich jest zdecydowanie lepszy niż tych z Polski.

– Niestety, w Polsce system zbiórki tych części nie jest jeszcze rozwinięty na taką skalę jak w Niemczech, gdzie istnieją dobrze funkcjonujące sieci odzysku. Usprawnienie procesu przekazywania części do regeneracji przez warsztaty i punkty demontażu mogłoby znacząco zwiększyć dostępność rdzeni, a tym samym wesprzeć rozwój branży regeneracji oraz zmniejszyć ilość odpadów motoryzacyjnych. Warunkiem jednak dla powstawania dobrze prosperujących firm, zajmujących się profesjonalną zbiórką rdzeni jest utworzenie regulacji prawnych sprzyjających takim inwestycjom – dodaje Franke.