Montaż haka holowniczego w samochodzie wymaga zamontowania wiązki elektrycznej, zasilającej przyczepę. Ponadto w nowoczesnych samochodach, gdzie oświetleniem steruje elektronika, niezbędne jest zastosowanie specjalnego modułu elektronicznego. Czym różnią się wiązki 7 i 13-pinowe? Kiedy powinno się montować wiązki 7-pinowe i 13-pinowe? Kiedy koniecznie trzeba zamontować moduł elektroniczny? O wszystko zapytamy eksperta z wieloletnim doświadczeniem, który na hakach i elektronice do nich zna się jak mało kto.
Hak holowniczy zwiększa funkcjonalność samochodu. Można zwiększyć zdolności transportowe samochodu albo zapewnić możliwość ciągnięcia przyczepy kempingowej lub przewożenia łódki. Teoretycznie, hak w samochodzie można zamontować samodzielnie, jednak na szczęście większość osób zleca to warsztatom samochodowym. Mechanik, do którego trafia klient, powinien wiedzieć, jaką wiązkę zastosować. Powinien też wiedzieć, czy konieczne jest stosowanie modułu elektronicznego.
Mnóstwo wartościowych informacji dotyczących wiązek i modułów przy instalacji haka w samochodzie, przekazał nam Pan Marcin Pajewski – założyciel sklepu DobreHaki.pl oraz szef Sprzedaży i Rozwoju CEO w firmie MARTEC Automotive Sp. z o.o.
Zacznijmy od różnicy pomiędzy wiązkami. Mamy dwa rodzaje wiązek. Czym różnią się wiązki 7- i 13-pinowe? Zacznijmy od wiązek 7-pinowych.
Marcin Pajewski: Wiązki 7-pinowe to prostsze i starsze rozwiązanie, które obsługuje wyłącznie podstawowe funkcje oświetleniowe przyczepy, takie jak: światła pozycyjne, kierunkowskazy, światła stopu oraz światło przeciwmgielne. Nie zapewniają one jednak światła cofania ani dodatkowego zasilania, dlatego sprawdzają się głównie przy lekkich przyczepach towarowych o DMC do 750 kg lub bagażnikach rowerowych starego typu bez światła cofania.
Czyli wiązki 13-pinowe są przeznaczone do bardziej zaawansowanych przyczep?
Tak, wiązki 13-pinowe są znacznie bardziej zaawansowane. Umożliwiają pełną komunikację elektryczną z przyczepą lub platformą rowerową – w tym światło cofania, którego nie obsługuje wiązka 7-pin. A także dodatkowe linie zasilania – przydatne m.in. w przyczepach kempingowych do podtrzymywania działania lodówek, oświetlenia wnętrza czy ładowania akumulatora przyczepy. Co istotne, wszystkie nowoczesne przyczepy o DMC powyżej 750 kg mają instalację 13-pinową i są prawnie zobowiązane do posiadania światła cofania, które można zrealizować tylko poprzez złącze 13-pinowe.
Warto również dodać, że większość współczesnych platform rowerowych montowanych na hak holowniczy – zarówno tych na dwa, trzy, jak i cztery rowery – ma już złącze 13-pinowe i światło cofania, co wynika z obowiązujących przepisów. Dlatego też z punktu widzenia zarówno bezpieczeństwa, jak i zgodności z prawem, wiązka 13-pinowa jest obecnie znacznie bardziej wszechstronna i przez to bardziej popularna.
Od dawna żywy jest pogląd, że wiązki 7-pinowe przeznaczone są do starszych samochodów, a 13-pinowe do nowszych aut. Czy to dobry podział? Czy na przykład można zastosować wiązkę 7-pinową w 15-letnim samochodzie i 13-pinową w 5-letnim?
Nie. Wybór wiązki zależy przede wszystkim od tego, co będzie holowane, a nie od wieku samochodu. W przypadku lekkiej, prostej przyczepki towarowej, która nie ma światła cofania ani zapotrzebowania na dodatkowe zasilanie, wystarczająca może być wiązka 7-pinowa – niezależnie od tego, czy auto ma 5 czy 15 lat. To rozwiązanie nadal jest powszechnie stosowane w starszych samochodach i do prostych zastosowań.
Natomiast jeśli kierowca planuje holować nowoczesną przyczepę kempingową, przyczepę o DMC powyżej 750 kg, lawetę lub korzystać z platformy rowerowej montowanej na haku – zdecydowanie lepiej zastosować wiązkę 13-pinową. Daje ona znacznie większe możliwości – obsługuje światło cofania (obowiązkowe w przypadku cięższych przyczep), pozwala na zasilanie dodatkowych urządzeń w przyczepie i spełnia wszystkie wymagania prawne związane z nowoczesnymi akcesoriami holowniczymi.
Coraz więcej użytkowników montuje dziś wiązki 13-pinowe niezależnie od wieku pojazdu, ponieważ chcą mieć wszechstronność i święty spokój – raz zamontowana wiązka 13-pinowa pozwala na korzystanie z każdej przyczepy czy platformy rowerowej, bez konieczności stosowania przejściówek czy przeróbek. Obsługa przyczepek lekkich z instalacją 7-pinową realizowana jest wtedy za pomocą taniej przejściówki z 13 na 7-pin.
Znamy już różnice pomiędzy wiązkami 7-pinowymi i 13-pinowymi. Jest jeszcze jeden podział. To wiązki dedykowane, czyli produkowane do konkretnych modeli samochodów oraz wiązki uniwersalne, które, teoretycznie, można stosować w dowolnym samochodzie. Wiązki uniwersalne są zazwyczaj tańsze od dedykowanych. Czy wiązki uniwersalne są tak samo dobre jak wiązki dedykowane?
Wiązki uniwersalne są rozwiązaniem bardziej ogólnym – można je dopasować do wielu modeli aut, ale ich montaż bywa bardziej czasochłonny i może wymagać ingerencji w instalację elektryczną pojazdu. Często trzeba ręcznie podłączać przewody do lamp, a czasem stosować dodatkowy moduł elektroniczny, by uniknąć błędów w systemie elektrycznym auta. To rozwiązanie może być tańsze, ale wiąże się z większym ryzykiem błędów, zwłaszcza w nowszych samochodach z zaawansowaną elektroniką.
Wiązki dedykowane to rozwiązania zaprojektowane z myślą o konkretnym modelu i wersji auta. Często mają gotowe wtyczki, które pasują bezpośrednio do fabrycznych gniazd samochodu – co skraca czas montażu, ogranicza ryzyko błędów oraz zapewnia pełną kompatybilność z systemem CAN-BUS czy czujnikami parkowania. Co więcej, przy zastosowaniu dedykowanej wiązki można mieć pewność, że komputer pokładowy nie będzie generował błędów po podłączeniu przyczepy.
Podsumowując: wiązki uniwersalne mogą być dobrym rozwiązaniem w starszych pojazdach bez zaawansowanej elektroniki. Natomiast do nowoczesnych samochodów, zwłaszcza z czujnikami parkowania, systemem monitorowania świateł lub CAN-BUS – zdecydowanie zalecane są wiązki dedykowane. Warto też wspomnieć, że do nowszych samochodów na gwarancji również zaleca się montaż wiązek dedykowanych, aby nie utracić praw wynikających z gwarancji. Wiązka uniwersalna jako bardziej inwazyjna nie jest zalecana, choć znamy wielu dealerów samochodowych, którzy z powodzeniem je stosują i nie robią klientom „pod górkę”, tym samym obniżając koszty doposażenia samochodu w hak, co jest przez klientów doceniane.
W nowszych autach montaż samej wiązki elektrycznej to zbyt mało. Niezbędne jest montowanie specjalnych modułów elektronicznych. Prosimy zatem o wyjaśnienie – czym jest moduł elektroniczny do wiązki haka?
Moduł elektroniczny (inaczej: moduł haka, sterownik haka) to urządzenie pośredniczące między instalacją elektryczną samochodu a przyczepą lub bagażnikiem rowerowym. Jego zadaniem jest właściwe przetworzenie i przekazanie sygnałów z auta do przyczepy, a także ochrona instalacji samochodu przed przeciążeniem czy spięciem. W pojazdach wyposażonych w system CAN-BUS lub monitoring przepalonych żarówek, obecność modułu jest konieczna. Bez niego system może zgłaszać błędy lub całkowicie wyłączyć zasilanie przyczepy.
Moduł zabezpiecza również pojazd przed skutkami nieprawidłowego działania przyczepy – np. zwarciem, zbyt dużym poborem prądu lub nieprawidłowym napięciem. Nowoczesne moduły potrafią też integrować się z systemem komfortu pojazdu, dezaktywując np. czujniki parkowania przy podłączonej przyczepie. Dobrze dobrany i poprawnie zamontowany moduł zapewnia nie tylko prawidłowe działanie świateł przyczepy, ale też bezpieczeństwo całego układu elektrycznego w aucie.
Ostatnie pytanie. Czy możliwy jest samodzielny montaż wiązki do haka?
Samodzielny montaż wiązki jest możliwy, szczególnie w przypadku samochodów starszego typu lub przy wykorzystaniu prostych wiązek uniwersalnych bez modułu. Osoba mająca podstawową wiedzę elektryczną i dostęp do podstawowych narzędzi poradzi sobie z podłączeniem takiej wiązki, zwłaszcza jeśli producent dołącza instrukcję montażu.
W przypadku wiązek dedykowanych montaż jest często uproszczony – polega głównie na wpięciu gotowych złączy do fabrycznych gniazd samochodu lub bezpośredniemu wpięciu do magistrali CAN. Mimo to, w wielu nowoczesnych pojazdach po podłączeniu wiązki może być konieczna aktywacja haka przy pomocy komputera diagnostycznego – tzw. kodowanie wiązki. Bez tego komputer pokładowy może nie rozpoznać podłączonej przyczepy lub zgłaszać błędy.
Wiązki z modułem wymagają ostrożności – nieumiejętne podłączenie może skutkować uszkodzeniem instalacji elektrycznej pojazdu. Dlatego jeśli samochód jest nowy, wyposażony w czujniki parkowania, kontrolę świateł, systemy wspomagania jazdy – zaleca się montaż wiązki w warsztacie.
Komentarze